بررسی و تطبیق ترجمه فارسی مجازهای 10 جزء اول قرآن با تکیه بر ترجمه های آیتی، الهی قمشه ای، خرمشاهی، فولادوند

قرآن مجید متنی است با لایه های شگرف که خوانش و ترجمه دلالت های مورد نظر آیات بایسته ی درنگ است. بدین روی ترجمه های آن با نقدهای بسیاری روبرو شده است، ولی در خصوص ترجمه ی تعابیر مجازی، بسامد این تعبیرات، می طلبد که ترجمه ی آن ها به صورتی مستقل بررسی و نقد شود. از این رو، در این پژوهش با نگاهی گذرا بر تعریف ترجمه و مفهوم مجاز و جایگاه آن در زبان قرآن، ترجمه های فارسی مجاز های قرآن بررسی و نقد شده است؛ البته پر واضح است که بررسی انواع مجاز ها و ارزیابی همه ی ترجمه ها در یک پایان نامه نمی گنجد؛ از این رو در این جستار متناسب با مجال یک پایان نامه، کلمات یا تعابیری که مفهوم مجازی دارند، در ترجمه ی مجاز های 10 جزء اول قرآن، با تکیه بر چهار ترجمه ی معاصر و مشهور (آیتی، الهی قمشه ای، خرمشاهی و فولادوند) بررسی شده است. در این باره بر اساس مراجع تفسیری مانند "المیزان"، "جوامع الجامع" و "مفاتیح الغیب" و... مجازهای این بخش از قرآن بازشناسی شده و با واکاوی مفاهیم نهفته در واژگان این مجازها، ترجمه هایش به بوته ی نقد در آورده شده است. حاصل این پژوهش معلوم ساخته که ترجمه های ارائه شده در ذیل مجاز ها یک نواخت نیست، هر مترجم، سبک خاصی را دنبال نکرده، گاه از تعابیر مجازی زبان مقصد استمداد جسته و گاهی از ترجمه ی توضیحی بهره برده است. در مواردی، برخی آرایه بلاغی نهفته در تعبیرات مجازی را فرو نهاده به ترجمه ی حرفی مجازها بسنده کرده اند، ترجمه ای که مفهوم مورد نظر تعبیر مجازی را نمی رساند.